Ieder mens heeft een biologische klok. Elke slaapspecialist kan u vertellen dat de biologische klok invloed heeft op het slaap-waakritme. Een biologische klok is een aangeboren mechanisme wat ervoor zorgt dat een grote verzameling belangrijke lichaamsfuncties volgens een vast ritme plaatsvinden. Voorbeelden hiervan zijn de hartslag, de ademhaling, de stofwisseling, de hormoonspiegels, de schommelingen in de lichaamstemperatuur en dus ook het slaap-waakritme. De biologische klok is een inwendige klok dat te vinden is in een specifiek deel van de hersenen, het gebied achter de ogen.
De meeste biologische ritmen zijn 24-uursritmen. De biologische klok wordt vaak gelijk gezet door invloeden van buitenaf. Eén van de factoren met een grote invloed is het daglicht, hierbij spelen de ogen een grote rol. Zoals bekend is kan de biologische klok ook ontregeld worden. Dit kan door bijvoorbeeld te laat naar bed gaan of werken in een ploegendienst. De overgang van zomertijd naar wintertijd kan de biologische klok ook beïnvloeden. Het duurt dan een paar dagen tot deze dan weer back on track is. Langer opblijven geeft minder verstoring dan vroeger opstaan.
Een andere verstoring is bijvoorbeeld jetlag. Door het reizen naar andere tijdzones zijn de biologische klok en daardoor de afstemming van belangrijke lichaamsprocessen ontregeld. Dit is te merken aan een tekort aan energie, concentratieproblemen en een verstoord slaap-waakritme. Het duurt dan een paar dagen tot het biologische ritme zich weer aanpast en de biologische klok weer gelijk loopt met de lokale tijd.
De biologische klok en stemmingsveranderingen
Omdat de biologische klok veel belangrijke lichaamsprocessen aanstuurt, beïnvloedt deze ook de stemming en het gedrag van een persoon. Je kunt dit merken aan alledaagse dingen. Je valt gemakkelijker in slaap als het donker is en je wordt makkelijk wakker als het licht is. Je lichaamstemperatuur daalt als het nacht is. Om deze reden hebben mensen soms moeite met in slaap vallen als ze net een activiteit hebben gedaan waar de lichaamstemperatuur van stijgt.